Şubat 2022
2021 yılı finansal açıdan çok çalkantılı bir yıl oldu. Mart 2020 itibariyle pandemi tüm dünyayı ekonomik, siyasal ve sosyal açıdan son derece bilinmezliklerle dolu bir döneme sürükledi. Bu sağlık sorunu olarak dünyamıza giren bir olaydı ama ekonomik, sosyal, psikolojik ve beşeri olan her şeyi etkilemiş oldu.
2021 yılı bu karmaşık süreçle başladı. Türkiye için neler oldu, şöyle bir panaroma yapalım.
2021 yılı enflasyonun %52den %8,45’e çıktığı bir görünümle başladı ve %36,08 ile kapandı. Bu son 20 yılın en yüksek oranıydı. İşsizlik %11 oldu.
2021 yılında döviz kurları 2018 den başlayan yükselişlerini devam ettirdi. Dünya ABD’nin pandemi sürecindeki dolar dağıtımından faydalanarak ulusal paralarının değerini korumada mesafe kaydedip, ülkelerine döviz girişi ile rahatlamaya çalışırken Türkiye maalesef bundan faydalanamadı.
2019 yılından başlayan Merkez Bankası Başkanlarının değişimi 2021 de de devam etti. 2019 temmuz ayında Murat Çetinkaya’dan boşalan MB başkanlığına Murat Uysal, 7 kasım 2020 de yerini Naci Ağbal’a bıraktı. Mart 2021’de Naci Ağbal’dan boşalan MB başkanlığına Şahap Kavcıoğlu geldi.
Döviz piyasaları da 2021’in şanslı olmadığı konulardandı. Döviz çalkantısı aslında 2018’den beri devam etmekteydi.
2018 ocak ayında 3,77 $/TL kuru, yıl içinde 6,85 $/TL ye kadar çıkmış, ama sonra yılı 5,27$/TL ile kapatmıştır. Makas aralığı %39 olmuştur.
2019 yılında 5,29$/TL ile başlayan kur 6,21$/TL yi görmüş ve yıl sonunda 5,95 ile kapatmıştır. Makas aralığı %17 olmuştur.
2020 yılında 5,95$/TL ile başlayan kur 8,46$/TL yi görmüş ancak 7,35$/TL ile yılı kapatmıştır. Makas aralığı %42 olmuştur.
2021 yılında 7,35$/TL ile başlayan kur 17,50$/TL yi görerek rekor kırmıştır. yıl sonu 11,85$/TL ile kapatmıştır. Makas aralığı %61 olmuştur.
2021 yılında Kur Korumalı Mevduat Hesapları işleme konulmuştur.
Dış ticaret rakamları açısından Aralık ayı verileriyle 2021 yılı tamamına ilişkin dış ticaret performansına bakıldığında 2021‘de dış ticaret açığı yüzde 7,5 gerileyerek 46,13 milyar dolar oldu. Yılın tamamında ihracat 225,29 milyar dolar olurken, ithalat da 271,42 milyar dolar olarak kaydedildi.
2021 yılı GSYIH 7 trilyon 588 milyar 917 milyon TL’lik bir nominal GSYH düzeyi gerçekleşmiş ve Dolar cinsinden ise 851 milyar dolar olmuştur.
Uluslararası finans piyasaları da Türkiye için açıklamalar yaptı. Fitch Türkiye’nin “durağan” olan kredi notu görünümünü “negatif”e indirdi. Kuruluş Merkez Bankası’nın “erken” parasal gevşeme döngüsüne girdiğini belirterek, yurtiçi güvende bozulmaya dikkat çekti.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), Türkiye’nin döviz cinsinden kredi notunu ‘B+’ ve yerel para birimi cinsinden kredi notunu ‘BB-‘ olarak teyit etti. Ülkenin kredi notu görünümünün ise ‘durağan’dan ‘negatif’e çevrildiği kaydedildi.
Açıklamada, kamu politikasının öngörülebilirliğinin, para politikasının ise etkinliğinin sürdürülebilir ve gelişmiş olduğunun gözlemlenmesi halinde görünümün ‘durağan’a revize edilebileceği aktarıldı.
Petrol ve döviz artışları 2021 kasım itibariyle akaryakıt fiyatlarını çok fazla arttırdı.
2020 yılı 1 OCAK 31 ARALIK
BENZİN 7,18 7,36
MOTORİN 6,70 6,76
LPG 4,00 4,13
Benzin de %2, motorinde %0,8 ve LPG’de %3 oranında yıllık artış meydana gelmiştir.
2021 yılı 1 OCAK 31 ARALIK
BENZİN 7,39 12,46
MOTORİN 6,76 11,62
LPG 4,13 8,31
Benzin de %68, motorinde % 71 ve LPG’de %121 oranında yıllık artış meydana gelmiştir.
2022 yılı 1 OCAK 8 ŞUBAT 2022
BENZİN 13,14 14,66
MOTORİN 12,94 15,63
LPG 9,08 9,77
2022 yılının 2 ayında ise bu oranlar, benzinde %11, motorinde %20,7 ve LPG ‘de %7,5 oranında gerçekleşmiştir.
Bu veriler aslında ekonomide enflasyonla ilgili önemli şeyler anlatıyor. Türkiye üretimde ithalat kaynaklı bir çok mal kullanıyor. Bunlar hem döviz den hem de akaryakıttan kaynaklı maliyet artışı yaşamaktadır. Bu durum enflasyon oranını 2022 yılının başında 31 aralık 2021 itibariyle %36,8’e yükselmesi ile daha belirgin hale gelmiştir. Yani bu şartlar böyle devam ederse, biz enflasyonumuzu daha da büyüteceğiz.
=======> Merkez bankası ve faizler…